Impact van jeugdwerk

een verkennend onderzoek

Over het onderzoek

Waarom dit onderzoek?

We geven chronologisch een overzicht van belangrijke momenten die aanleiding gaven voor dit verkennend onderzoek:


  • Na de 2e Europese jeugdwerkconventie in 2015 te Brussel werd de aandacht voor lokaal jeugdwerk vertaald in een charter binnen het strategisch partnerschap Europe goes local. Dit charter wil bijdragen tot de ontwikkeling van lokaal jeugdwerk. Het legt de uitgangspunten voor kwaliteitsvol jeugdwerk vast en specifieert op welke manier het jeugdwerk zich moet organiseren om deze uitgangspunten te respecteren.
    Het charter stelt dat ‘jeugdwerk moet ondersteund worden door een jeugdwerkbeleid dat gebaseerd is op duidelijk meetbare kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren, over wat bereikt zal worden inzake de deelname van jongeren, hun zeggenschap of hun leerproces’. Verder in het charter wordt gesteld dat kwaliteitsontwikkeling in lokaal jeugdwerk ‘nood heeft aan een duidelijke en volledige documentering en monitoring van resultaten, voorwaarden en werkprocessen gelinkt aan meetbare indicatoren en doelen’ en lokaal jeugdwerk ‘heldere procedures ontwikkelt om voortdurend de resultaten te analyseren en te reflecteren hoe die zich verhouden tot de randvoorwaarden, activiteiten en werkprocessen, en hoe die verder te ontwikkelen’. 


  • In 2018 waagde het Vlaamse jeugdwerk, onder impuls van De Ambrassade, zich aan een identiteitsoefening die zijn hoogtepunt kende tijdens het congres #Jeugdwerkwerkt, een agenda voor de toekomst van het jeugdwerk. Jeugdwerk maakt immers een verschil in het leven van jonge mensen en heeft impact op hun leven later. Dat zien en horen we elke dag. De Ambrassade stelde in alle hoeken en kanten van het jeugdwerk daarom de vraag: waarom werkt jeugdwerk eigenlijk? We zien en zeggen wel dat we jeugdwerk belangrijk vinden… maar weten we echt waarom #Jeugdwerkwerkt? Deze oefening resulteerde in een missietekst voor het jeugdwerk waarin het DNA van de jeugdwerker op scherp werd gezet, een gedeelde missie van het jeugdwerk gecreëerd werd en verschillende uitdagingen voor de toekomst werden geformuleerd.  In 2023 wordt er een nieuw congres georganiseerd met als doel de maatschappelijke waarde van jeugdwerk te versterken.


  • Ook in 2018 was er de aanwezigheid van een Vlaamse delegatie uit het jeugdwerk op de eerste editie van de European Academy on Youth Work (EAYW) in Slovenië. De EAYW heeft de ambitie om een platform te zijn voor reflectie op actuele ontwikkelingen en trends binnen het jeugdwerk. De EAYW wil hiermee de kwaliteit van het jeugdwerk in Europa ondersteunen en inzetten op de transfer van innovatieve ontwikkelingen naar de dagdagelijkse praktijk van het jeugdwerk. Op die manier wil ze de erkenning van jeugdwerk in de verschillende Europese landen sterk de hoogte in doen gaan. De kwestie van impact staat daarbij ook op de agenda.


  • Het laatste cijferboek lokaal jeugdbeleid dateert van 2015. Dat is een jammere teloorgang van waardevol cijfermateriaal want kent tot op vandaag geen opvolger. De vraag vanuit het Vlaamse jeugdwerk om gegevens over dat jeugdwerk te verzamelen blijft echter bestaan. Op vraag van de commissie jeugdwerk werd er vanuit het Departement Cultuur, Jeugd en Media ondertussen wel een werkgroep ‘basismonitoring jeugd’ opgestart. Deze heeft als doel om gegevens te verzamelen over de ongeveer 100 Vlaamse erkende jeugdwerkorganisaties. Het is pas in 2020 dat voor de eerste keer de erkende jeugdwerkorganisaties een bevraging meekregen bij het indienen van hun werkingsverslag. De verwerking van deze gegevens is nog niet publiek gemaakt.


  • Ter voorbereiding van de 3e Europese jeugdwerkconventie te Bonn waarop de Europese jeugdwerkagenda zal gepresenteerd worden, stelde JINT samen met een groep jeugdwerkers, onderzoekers en beleidsmakers uit Vlaanderen enkele aanbevelingen voorop hoe deze jeugdwerkagenda kan bijdragen tot het versterken van de kwaliteit, innovatie en erkenning van jeugdwerk. Ook hier werd het zichtbaar maken van de impact van jeugdwerk als aandachtspunt meegegeven.


  • Eind 2019 formuleerde het Departement Culltuur, Jeugd en Media een onderzoeksopdracht over de waarde van het jeugdwerk bestaande uit een mappingonderzoek (literatuurstudie) en kwalitatief belevingsonderzoek. Deze opdracht werd toegewezen aan AP Hogeschool Antwerpen en werd uitgevoerd in 2020 met als resultaat een eindrapport, inspiratiemateriaal en aanbevelingen voor toekomstig beleid. Het is een verkennend startonderzoek in functie van verder onderzoek en beleidswerk. Het heeft niet als doel om de impact te meten of hiervoor de nodige instrumenten te voorzien. Verder onderzoek of ontwikkeling hiervoor zal nodig


Tegen de achtergrond die we hierboven benoemden geraakten we ervan overtuigd dat verder onderzoek naar de impact die jeugdwerk genereert nodig is en starten we een onderzoek op 2 sporen: enerzijds het uitklaren van het concept impact in het jeugdwerk en anderzijds de concrete vertaling daarvan in een toepassing die het zichtbaar maken van de impact van jeugdwerk moet mogelijk maken. 

Focus van het onderzoek?

Dit eerste onderzoek was een verkennend onderzoek dat we opzetten vanuit 2 onderzoeksvragen:


1. Wat is impact voor het jeugdwerk?
Uitklaren van het concept ‘Impact van jeugdwerk’

  • Vraag naar begripsverheldering: gaat het om kwaliteit of impact? We focussen niet op de vraag ‘Wat is kwaliteitsvol jeugdwerk?’, maar op ‘Welke impact heeft jeugdwerk?’.
  • Vraag naar doelstellingen: welk doel moet het zichtbaar maken van impact in het jeugdwerk dienen?
  • Vraag naar finaliteit: waarvoor zal impactmonitoring worden ingezet?
  • Vraag naar afbakening: breed verkennen van impact(monitoring) of versmallen naar specifieke indicatoren waarop onderzoek moeten worden uitgevoerd (bijvoorbeeld: impact op psychisch welbevinden, sociale vaardigheden of competenties,…)?

 

2. Wat is een werkbare manier om de impact van jeugdwerk (op lokaal niveau) zichtbaar te maken en te dissemineren?

  • Afweging monitoringssystemen: we vergelijken een aantal systemen die impact zichtbaar maken in binnen-en buitenland en zetten deze af tegen de concrete context van jeugdwerk in Vlaanderen.
  • We leggen de contouren voor de ontwikkeling van een Vlaams instrument om impact zichtbaar te maken. (Het was niet de ambitie om een tool te ontwikkelen)



Doorheen het onderzoek werd duidelijk dat de ambitie om te komen tot de contouren van een Vlaams instrument haaks staat op de visie en aanpak die we gaandeweg ontwikkelden. Een one-tool-fits-all benadering druist in tegen het idee dat elke jeugdwerkorganisatie eerst en vooral zijn eigen doel en focus dient te bepalen alvorens te kiezen voor een instrument dat past op deze doelstellingen.


Het komt er dus op neer een rijk instrumentarium samen te brengen dat -elk op zijn manier en focus- de impact van jeugdwerk kan helpen zichtbaar maken. Gaandeweg is ook onze aandacht meer terecht gekomen bij het impactgericht werken. Deze aanpak garandeert een eerder fundamentele benadering van impact en zorgt voor een meer doorgedreven aandacht op het thema binnen een jeugdwerkorganisatie.nea

  • Literatuurstudie

    Verkenning van de literatuur over impact, impactmeting, impactevaluatie, effecten, ...

  • Focusgroepen
    • Eerste focusgroep op 28 en 29 april 2021: verzamelen kennis, opinies en ervaringen  over de verschillende invalshoeken rond impact van jeugdwerk en het samen brengen van een netwerk van 20-tal mensen uit het jeugdwerk die samen nadenken over de uitkomst van dit onderzoek.
    • Tweede focusgroep op 8 juni 2021: feedback op eerste resultaten binnen het onderzoek.

  • Gesprekken & interviews
    • Met jeugdwerkorganisaties (o.a. Tumult, Arktos, groep Intro, Aanstokerij met een diepere verkenning op hun manier van zichtbaar maken van impact.).
    • Met experten (o.a. met Koen Hermans - KULeuven (impact in het sociaal werk), Eva Wuyts - UCLL (impact in de sociale economie) & Jan De Pauw – Uantwerpen/KdG (impact in sociale sector).
    • Met Sara De Potter binnen De Ambrassade, opvolging impactgericht werken implementeren binnen generatiedoelen. 
  • Deelname studiereis The Logbook

    In Zweden van 18-22 oktober 2021: kennismaking met The Logbook (KEKS), monitorings- en reflectietool voor jeugdwerk. 

  • Verkenning tools impactmeting
    • The logbook: meerdere contacten met KEKS ifv mogelijke pilot
    • Streetsmart Mobile school: meerdere contacten ifv kennismaking, ervaringsuitwisseling en reflectie.
    • SimSe: contact en verkenning ifv oplijsting meetinstrumentarium.
    • Impactwizard: contact en verkenning ifv impactgericht handelen.
  • Opvolging impactmeting Jeugddienst Antwerpen

    Erik Richart - deskundige jeugdbeleid & impactmeting - jeugddienst Antwerpen, kreeg in 2021 de opdracht om de ongeveer 50 ondersteunde jeugdwerkorganisaties van Antwerpen hun impact te laten meten.

    Er werd ondersteunend materiaal ontwikkelt door Erik en vanaf 2022 is er een pilootproject gestaart met ongeveer 11 organisaties die meedoen om hun impact beter zichtbaar te maken.

    Wij wisselden expertise uit met Erik over hun traject en volgde de stappen die ze daar maakten. We brachten zelf één inhoudelijke sessie en begeleide 1 intervisie met de deelnemende organisaties.

  • Workshops, sessies en lezingen
    • 8 dec 2020 - Workshop EYWC: positionering onderzoek binnen de European Youth Work Agenda & uitbouw internationaal netwerk
    • 21 april 2021 - Workshop SocNet98 International University Week: toelichting en feedback 
    • 20 mei 2021 - Sessie op inspiratiedagen #Jeugdwerkwerkt
    • 31 januari 2022 - Boostersessie UCLL aftoetsen kader impact en zijn toepassing binnen jeugdwerk met een 12-tal onderzoekers en kernexperten 
    • 1 juni 2022 - Workshop European Youth Work Academy: toelichting onderzoeksresultaten & internationale benchmark
    • 19 mei 2022 - Sessie Jeugdwerk2daagse: praktijkvoorbeelden, terugkoppeling onderzoek en dialoog over hoe we met impact moeten omgaan
    • 17 september 2022 – toelichting impact van het jeugdwerk bij Scouts & gidsen Vlaanderen
  • Tussentijds artikel

    In het kader van inspiratiedag #Jeugdwerkwerkt (2021) > https://ambrassade.be/nl/jeugdwerkwerkt2023/inspiratiedag-2021/impact-van-het-jeugdwerk 

Herbekijk onze webinar

Herbekijk onze webinar van donderdag 1 december 2022. In minder dan 45minuten leggen we je aan de hand van onze "geleerde lessen" de inhoud van ons onderzoek, en dus deze website uit.

Boutsen & Boutsen

Boutsen & Boutsen -hoewel geen familie- vormden we in dit onderzoek een fijne tandem. Een lector-onderzoeker met ervaring in de jeugdwerksector en een ondersteuner van de jeugdwerksector met affectie voor onderzoek, complementair zetten we samen onze tanden in een relevant vraagstuk voor het jeugdwerk. Ervaringen, expertise en een breed netwerk werden gedeeld om van dit verkennend onderzoek een fijne ontdekkingstocht te maken. 

Geert richtte in de jaren ’90 een eigen jeugdbeweging op in een dorpje aan de Maas en zette zijn eerste stappen in het jeugdwerkbeleid in hometown Maasmechelen. Na zijn studies als sociaal-cultureel aan de Sociale school Heverlee gaf hij vanuit zijn rol van jeugdconsulent op de jeugddienst van Maasmechelen mee vorm aan jeugdbeleid lokaal, Vlaams en Europees. Sinds 2006 mag hij jonge mensen opleiden tot sociaal-cultureel werker en ziet hij binnen de opleiding heel wat studenten zichzelf (verder) ontwikkelen als jeugdwerker. Vanuit zijn passie voor jeugdwerk duikt hij graag als onderzoeker in de complexe vraagstukken van de sector.

Timmy is opgegroeid in het jeugdwerk met een vrijwilligers engagement op het speelplein, in het jeugdhuis en de lokale jeugdraad van een fijne gemeente in het noorden van datzelfde Limburg. Na zijn studies Pedagogische Wetenschappen in Leuven zette hij dit vrijwilligerswerk om in een professioneel engagement bij verschillende jeugdwerkorganisaties. Vanaf 2013 mag hij het Vlaamse jeugdwerk mee ondersteunen vanuit zijn rol op De Ambrassade binnen team jeugdwerk. De kans om samen met Geert tijd te krijgen om jeugdwerk ook eens met de bril van onderzoeker te bekijken, nam hij met volle goesting op. 

Dit onderzoek en de werktijd van beide onderzoekers werden mogelijk gemaakt met onderzoeksmiddelen van UCLL, meer bepaald het Expertisecentrum Inclusive Society.

Geert & Timmy zijn te bereiken via timmy.boutsen@ambrassade.be & geert.boutsen@ucll.be

Share by: